Przedawnienie roszczeń

Co to jest przedawnienie długu?

Przedawnienie to inaczej „termin ważności” długu. Konkretny moment, określa od kiedy dłużnik już nie może być rozliczany ze swoich zobowiązań przez wierzyciela  ani nawet przez komornika. Przedawnione zobowiązanie staje się zobowiązaniem naturalnym – gdy dojdzie do przedawnienia długu, wierzyciel nie ma prawnych podstaw do tego, by dochodzić spłaty zobowiązania od dłużnika, ale może przyjąć jego dobrowolną zapłatę, Sąd oddali pozew o wydanie sądowego nakazu zapłaty złożonego przeciwko konsumentowi.

Należy jednak pamiętać, że wierzyciel może uchronić się przed przedawnieniem swej należności, gdyż istnieje instytucja przerwania biegu przedawnienia, np. poprzez zawarcie ugody, uznanie roszczenia, ale przede wszystkim poprzez złożenie pozwu w sądzie, a także poprzez wszczęcie egzekucji (dotyczy tytułu wykonawczego).

Kiedy rozpoczyna się bieg terminu przedawnienia?

Data początkowa to data od kiedy wierzyciel może się domagać spłaty zaległego zobowiązania np. dzień po terminie płatności wskazanym w fakturze.

Przejdźmy zatem do długości terminów przedawnień.

 Od 09 lipca 2018r. podstawowym terminem przedawnienia jest termin 6 lat (wcześniej 10lat). Dla roszczeń o świadczenia okresowe np. czynsz i roszczeń związanych z działalnością gospodarczą (długi firmowe) są to 3 lata.  Poza tymi podstawowymi terminami istnieje wiele szczególnych terminów przedawnienia, które postaramy się wymienić poniżej:

• Dług za mandat za jazdę bez biletu– przedawnienie następuje po 1 roku;
• Dług za mandat karny (wystawiony przez policję czy straż miejską)– przedawnia się po 3 latach od dnia wystawienia i przyjęcia przez kierowcę;
• Dług za nieopłaconą składkę ubezpieczenia– przedawnienie po 3 latach;
• Niespłacone zadłużenie na karcie kredytowej– przedawnia się po 3 latach;
• Dług z tytułu niezapłaconego czynszu–  przedawnia się w ciągu 3 lat;
• Dług za niezapłacony podatek od nieruchomości– przedawnia się po 3 latach, ale liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku;
• Długi z tytułu umów cywilnoprawnych– przedawniają się po 2 latach od momentu wykonania zlecenia lub oddania dzieła;
• Długi z tytułu umowy o pracę– przedawniają się po 3 latach
• Debet w rachunku bankowym– taki dług przedawnia się po 2 latach, ale liczonych od dnia, w którym trzeba było uregulować zobowiązanie;
• Długi z tytułu niezapłaconego podatku dochodowego (np. niedopłata podatku po rozliczeniu PIT)– przedawniają się z upływem 5 lat, jednak liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym trzeba było ów podatek zapłacić;
• Długi w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych–  termin przedawnienia zależy od tego, kiedy powstało zadłużenie. Jeśli przed 2012 rokiem, to odpowiedzialności unikniemy dopiero po 10 latach. Jeśli po 2012 roku, termin przedawnienia wynosi 5 lat;
• Długi z tytułu nieopłaconych usług telekomunikacyjnych (czyli np. zaległy abonament)– przedawnienie po 2 latach;
• Niespłacony kredyt lub pożyczka (wyjątek kredyt hipoteczny)– przedawnienie następuje po 3 latach;
• Długi z tytułu alimentów– przedawniają się po 3 latach;
• Długi spadkowe– przedawniają się po 6 latach (tutaj warto wiedzieć, że po zmianie przepisów w 2015 roku, spadkobierca, który w ciągu 6 miesięcy nie podejmie decyzji o tym, czy przyjąć czy odrzucić spadek, wyraża na to „milczącą zgodę”. W takiej sytuacji jednak odpowiada za ewentualne zadłużenie spadkodawcy tylko do wartości majątku spadkowego, a nie swojego.);
• Dług ze sprzedaży między przedsiębiorcami – przedawnia się po 2 latach;
• Wszelkie pozostałe roszczenia powstałe na mocy wyroku sądu lub innej instytucji, która może orzekać w konkretnej sprawie– przedawnienie następuje po 6 latach;

Nowelizacja przepisów o przedawnieniach z 09 lipca 2018r. wprowadziła jeszcze 1 zasadę – terminu co najmniej 2-letnie kończą swój bieg z końcem roku kalendarzowego, w  którym upływa termin przedawnienia.

Należy pamiętać jeszcze o ważnej kwestii  – umorzenie egzekucji (jako bezskutecznej w całości lub części) nie oznacza, że wierzyciel nie będzie mógł już dochodzić należności od dłużnika! Będzie mógł i to w nieskończoność, jeśli tylko będzie wznawiał egzekucję najrzadziej co 6lat! Choć i tu może coś się dłużnikowi upiec – odsetki przedawniają się z upływem lat 3 (jako roszczenie okresowe).  Zmiana wierzyciela nie wpływa na bieg terminu przedawnienia ale każda czynność przed sądem (wniosek o klauzulę na nowego wierzyciela) czy przed komornikiem przerywa bieg przedawnienia a przerwany rozpoczyna bieg na nowo!